Star Trek
"Treur niet om mij, het was een logische beslissing. Het welzijn van velen weegt zwaarder dan het welzijn van enkelen. Ik was het en ik zal het altijd zijn, je vriend. Leef lang en voorspoedig."
- Mr. Spock
De satanische Mr. Spock
Als we aan Star Trek denken, denken we meteen aan Mr. Spock. De half-Vulcan heeft gewoon de grootste herkenningswaarde, en niet alleen vanwege zijn uiterlijk. Toch was dit precies de reden waarom Spock bijna geen deel uitgemaakt had van de cast. NBC vreesde dat kijkers Spocks kenmerkende oren en wenkbrauwen satanisch zouden vinden, en in vroeg promotiemateriaal werden ze zelfs verwijderd! Het voelt dus bijna als een duivelse speling van het lot dat Leonard Nimoy's Spock in plaats daarvan een publiekslieveling werd.
Star Trek: De lange weg van een cultserie
Star Trek ging in 1966 van start met de belofte om in sterrenstelsels door te dringen die geen mens ooit gezien had. Meer dan een halve eeuw later knikken we goedkeurend: het is gelukt! De serie van Gene Roddenberry die slechts drie seizoenen duurde, is niet meer weg te denken uit de moderne popcultuur, heeft een blijvend stempel gedrukt op het sciencefiction-genre en heeft talloze andere series en films voortgebracht (met twee totaal verschillende tijdlijnen). Maar voordat spin-offs als The Next Generation, Deep Space Nine, Voyager, Star Trek: Enterprise, Star Trek: Discovery, Picard of de films met Chris Pine en Zachary Quinto in de hoofdrollen tot stand kwamen, had de USS Enterprise (NCC-1701) een moeilijke weg te gaan, waarbij de vijfjarige missie vergeleken een fluitje van een cent was.
Zijn tijd vooruit
Toen James T. Kirk (William Shatner), Mr. Spock (Leonard Nimoy) en de rest hun eerste avonturen beleefden, deden ze dat met een nuchtere ontdekkingsgeest die ook nu nog imponeert. Want het uitgangspunt van de serie kan heel eenvoudig worden samengevat: het gaat om het ontdekken van nieuwe werelden, oneindige mogelijkheden. De essentie van sciencefiction, zogezegd. Met deze aanpak vestigde The Original Series (TOS) twee van de belangrijkste elementen van het Star Trek-ethos die nu nog steeds gelden: een utopische toekomst waarin zaken als ras, geslacht of nationaliteit geen rol meer spelen, evenals het gezichtspunt van buitenaardse culturen die zich met hedendaagse kwesties op Aarde bezig houden en die bespreken. En dat alles in een tijd waarin mensen nog niet op de maan waren geweest en de Koude Oorlog bij iedereen angst inboezemde.
Star Trek liet ons zien wat mogelijk was. Een betere wereld. Ook nu nog wordt de serie geprezen omdat ze plaats bood voor personages als Nyota Uhura, gespeeld door de zwarte actrice Nichelle Nichols, en luitenant Hikaru Sulu, belichaamd door de Japans-Amerikaanse acteur George Takei. En met een korte scène die vandaag bijna triviaal lijkt geschiedenis schreef: de kus tussen de witte Kirk en de zwarte Uhura! Kort intermezzo op z'n Mythenmetzsch: het voelt super raar om vandaag over zoiets te schrijven. Ik (Tim) beschouw mezelf als behoorlijk empathisch, maar toch kan ik niet begrijpen waarom dit zoveel gedoe veroorzaakte. Dat sommige stations in de VS weigerden de aflevering in kwestie uit te zenden, het zij zo. Maar hadden ze dan niet de hele serie moeten boycotten omdat er überhaupt een zwarte vrouw in voorkomt? En ja, ik besef dat het probleem nu nog steeds bestaat. Maar verder schrijf ik niet over dat soort dingen en het voelt, zoals ik al zei, super vreemd. Maar het is goed dat Star Trek zijn tijd vooruit was. Einde intermezzo.
Snelle val, langzame opkomst
We zijn nu uitgebreid ingegaan op hoe vooruitstrevend en geweldig Star Trek was, maar we moeten er nog één ding aan toevoegen: het interesseerde niemand iets. Oké, dat was overdreven. Vast staat dat The Original Series nooit een hit was. In feite wilde NBC de serie al na twee seizoenen in de mottenballen doen. Maar toen de eerste geruchten hierover de ronde begonnen te doen, liep Star Trek vooruit op een andere trend die tegenwoordig heel populair is: het recht op inspraak van de fans. Meer dan 100.000 fans, de eerste Trekkies, schreven brieven aan de zender om de show in leven te houden. Een hoop studenten marcheerden zelfs voor het NBC-gebouw in Burbank om tegen het stopzetten van de serie te demonstreren. Of de campagne een succes was, moet iedereen zelf maar uitmaken. Ja, Star Trek kreeg een derde seizoen. De kijkcijfers werden er echter niet beter op en, om het heel eerlijk te zeggen, de kwaliteit ook niet. En zo was het na twee jaar weer over met de mooie utopie.
Tenminste daar leek het op. Maar door constante herhalingen op televisie met over het algemeen betere uitzendtijden en gebeurtenissen als de maanlanding in 1969 groeide TOS langzaamaan uit tot een enorm succes. De hernieuwde belangstelling leidde zelfs dertien jaar na het begin van de serie tot een speelfilm met de oorspronkelijke cast - Star Trek: The Motion Picture. Wat weer een echt succes was. Dit leidde weer tot drie andere films voordat Gene Roddenberry met Star Trek - The Next Generation de tweede live-action serie in het Star Trek-universum realiseerde, dit keer met aanzienlijk meer succes. En vanaf het allereerste begin. De rest is, zoals ze zeggen, geschiedenis.
Oké, er was een korte fase waarin Star Trek van het scherm verdween. Na het einde van Star Trek: Enterprise in 2005 heerste er meer dan tien jaar stilte in de ruimte, maar sinds Star Trek: Discovery, is het merk weer op stoom gekomen. Tegenwoordig bevat de serie meer inhoud dan ooit, alleen al sinds vanaf 2017 verschenen er zes nieuwe series, het meest recent Strange New Worlds, overigens een prequel tot TOS die om kapitein Christopher Pike draait. Daarnaast staan er tot nu toe drie films in de Kelvin Timeline, namelijk Star Trek, Star Trek Into Darkness en Star Trek Beyond. En omdat de ruimte oneindig ruim is, hebben de rechthebbenden CBS en Paramount Pictures al aangekondigd nog meer series en films te gaan maken.