The Witcher
Auteur Andrzej Sapkowski had zeker niet verwacht dat The Witcher een van de meest succesvolle boeken, spellen en series zou worden toen hij in 1986 zijn eerste korte verhaal van Geralt inzond voor een wedstrijd. En slechts de derde plaats behaalde.
Het lijden van Henry Cavill
Henry Cavill houdt van Witcher-boeken en -games. Zozeer dat hij er alles aan deed om de rol als Geralt te bemachtigen - producer Lauren Schmidt Hissrich beschreef zijn vasthoudendheid ooit als irritant. En dus was hij tijdens het filmen ook bereid om af te zien om zo het personage recht te doen. Voerde bijna alle stunts zelf uit, waarbij hij een spierblessure opliep die de productie vertraagde en zijn carrière als actieheld in gevaar bracht. Voor de beruchte badkuipscène onthield hij zich drie dagen bijna volledig van water om er zo goed mogelijk getraind uit te zien. En zelfs bij fictieve pijn ging hij nog een stap verder: ontevreden over de sterfscène van Roach klaagde hij bij Hissrich, die reageerde met: "Als je het allemaal zo goed weet, bedenk dan zelf iets." Slechts een dag later hield Cavill een aangrijpende toespraak met daarin een citaat uit Sword of Destiny.
The Witcher: Van klein boek tot wereldwijd succes
De Witcher is een van de grote namen in het fantasy-genre van dit moment. Andrzej Sapkowski's boeken zijn in 37 talen vertaald en er zijn wereldwijd meer dan 15 miljoen exemplaren van verkocht. Nog beter liepen de videospelletjes, die zowel critici als gamers wisten te overtuigen en waarvan er tot nu toe meer dan 50 miljoen zijn verkocht. De nog vrij nieuwe serie met Henry Cavill staat inmiddels op 76 miljoen views in zijn eerste maand en werd de populairste Netflix show van het jaar. Daarnaast zijn er verschillende anime, strips en ook bord- en kaartgames en zelfs een (niet erg bekende) musical. Wat is het geheim van het succes van de tovenaar?
Het recept voor succes
Dat weet je nooit precies, want objectief gezien past Geralt niet echt in de fantasy-mainstream. Ook al zijn er altijd weer media die The Witcher met J.R.R. Tolkien's epos The Lord of the Rings vergelijken, de twee fantasy-series hebben weinig met elkaar gemeen. Als je erover nadenkt... is dit misschien wel de kern van de zaak. Want: The Witcher is anders. Het gaat hier niet om de klassieke strijd tussen goed en kwaad. De verhalen en personages hebben vele lagen en leven in grijze gebieden. De nadruk ligt op maatschappelijke problemen als racisme en onrecht, die de hoofdpersoon Geralt herhaaldelijk aan den lijve ondervindt (thema anders-zijn). Er wordt niet gesproken in een clichématige middeleeuwse taal, maar onbeleefd, haast grof. Ook vrouwen hebben een ander positie. Natuurlijk, seks speelt een rol, maar de vrouwelijke personages behoren vaak tot de machtigste figuren en hebben vaak de touwtjes in handen, denk maar aan Yennefer of Vengerberg. Ja, The Witcher is net een tikkeltje... serieuzer. Volwassen, maar ook modern. En past daarmee perfect in de huidige complexe tijd.
De boeken
Het is allemaal gebaseerd op de verhalen van de Poolse schrijver Andrzej Sapkowski Die overigens helemaal geen geschoold auteur is, maar een economiestudie volgde en een zwak heeft voor fantasy-boeken. Zijn serie bestaat nu uit zes romans en 15 korte verhalen, waarvan Sapkowski het eerste in 1986 inzond voor een korte verhalenwedstrijd van het Poolse tijdschrift Fantastyka (en slechts derde werd). Zijn verhalen worden gekenmerkt door een bijna satirische herinterpretatie van bekende sagen en mythen, plus af en toe een flinke dosis zwarte humor en de eerder genoemde maatschappijkritiek. Dit alles raakte een gevoelige snaar in het Polen van de jaren '90 en werd een populair, maar niet internationaal geprezen merk. De laatste brak als eerste door:
de games
Marcin Iwinski en Michal Kicinski richtten in 1994 hun studio CD Projekt op. De twee begonnen niet met hun eigen games, maar lokaliseerden andere games. Ze baarden opzien met hun uitgebreide Poolse versie van Baldur's Gate, die in 1998 werd uitgebracht. In 2002 richtten de twee tenslotte hun ontwikkelingsstudio CD Projekt Red op, waar men al geïnteresseerd was in de boeken van Sapkowski. Het bedrijf verzekerde zich snel van de licentie, die bij een andere studio lag te verpieteren, voor het, vanuit hedendaags perspectief, ronduit schamele bedrag van 35.000 zloty (ca. 7.200 euro), die ook nog eens in twee termijnen werd betaald.
De eerste demoversie van hun Witcher-game was echter vrij rampzalig, de studio moest zelfs tijdelijk de deuren sluiten en de ontwikkeling opnieuw starten. Deze keer heeft CD Projekt Red de Aurora Engine van Bioware (Neverwinter Nights) in licentie genomen en er vijf jaar aan gewerkt. Het resultaat was The Witcher die weliswaar niet perfect was, maar wel behoorlijk succesvol. De studio bouwde hierop voort en gebruikte voor het tweede deel, Assassins of Kings, de zelf ontwikkelde REDengine. De game overtrof zijn voorganger in elk opzicht en verscheen dit keer zelfs op consoles. Het merk werd uiteindelijk een wereldwijd succes met het open-wereld fenomeen The Witcher 3: Wild Hunt.
De auteur
Je zou denken dat de auteur door dit unieke succes door het dolle zou zijn van vreugde, maar het tegendeel is het geval. Andrzej Sapkowski die lange tijd onenigheid had over de games zei in 2016 in een interview met Tygodnik Polityka zelfs dat de games de romans hadden beschadigd: "Als mensen een plaatje uit de game op de cover van mijn boek zien, zouden ze denken dat de game er eerder was dan de boeken. Veel sciencefiction- en fantasy-fans behandelen zulke op games gebaseerde boeken met minachting. Ik moet voortdurend uitleggen dat ik de boeken twaalf jaar voor het eerste spel heb geschreven." Er was zelfs een lange juridische strijd tussen hem en CD Projekt Red, die pas in 2019 werd beslecht met verschillende betalingen van de gameontwikkelaar. Intussen is Sapkowski wat milder geworden. Wat er misschien ook mee te maken heeft, is dat pas onlangs 500.000 exemplaren van zijn boeken werden herdrukt nadat de Netflix-serie door het dak ging.
De fanartikelen
The Witcher hebben dus de hele wereld veroverd. De wereld van boeken, games, strips en series. En natuurlijk de wereld van de merchandise! We waren destijds zelf verbaasd hoe goed The Witcher fanartikelen werden ontvangen, vooral als gevolg van het gaming-succes. Met name de beroemde The Witcher-ketting was voortdurend uitverkocht, maar ook het Yennefer-karakter werd uitzonderlijk goed ontvangen door de community. En zo konden we het assortiment van Witcher-merchandise voortdurend uitbreiden. Behalve klassiekers als The Witcher-shirts en The Witcher-mokken zijn er ook speciale replica's, bijvoorbeeld The Witcher-zwaarden. Om nog maar te zwijgen van de hoogwaardige verzamelfiguren, gedetailleerd ontworpen kannen, dobbelsets en zelfs een eigen kookboek. En dit weten we zeker: het einde is nog niet in zicht. Het derde seizoen van de Netflix-serie staat gepland voor 2023 en CD Projekt Red heeft allang aangekondigd dat het werkt aan een andere game in de serie. We zijn benieuwd!